Een batterijtoestel uit de twintiger jaren kan men uitstekend voeden uit een oud plaatspanningsapparaat in combinatie met een modern lab-voedingsapparaat. Vier volt accu's bestaan immers niet meer en ga maar eens bij de elektronicawinkel vragen om een 120 V anodebatterij met aftakkingen. Toch is er nog een andere oplossing. Modelbouwwinkels verkopen 2V/10 Ah onderhoudsvrije loodaccu's die bedoeld zijn voor de gloeispiralen van dieselmotortjes voor modelvliegtuigen. Voor accu's van het merk 'Sonnenschein' betaalde ik f 27, - per stuk. U raadt het al, twee van deze accu's in serie en we hebben een prima gloeispanningsbron van 4V/lOAh. Nu de anodebatterij. Wel, 14 batterijtjes van 9 volt in serie en we beschikken over een anodebatterij van 126 V. Aftakkingen kunnen naar believen gemaakt worden in stappen van 9 V. Zo'n anodebatterij vergt wel een investering van ca f 45. - maar men laat dergelijke toestellen doorgaans toch niet uren achter elkaar spelen. Zelf heb ik een dergelijke batterij reeds anderhalfjaar in gebruik voor een vierlamper die af en toe een half uurtje speelt. De EMK bedraagt nu nog 119 volt, maar onder belasting zakt de spanning tot de helft, dus ik zal weer eens naar de batterijenleverancier moeten. Neem wel een zekering van 50 mA/snel in de minleiding op en dan maar hopen dat, als er iets fout gaat, de zekering doorslaat en niet de gloeidraden van de lampen doorbranden. Liever had ik een lagere waarde dan 50 mA, maar die bleek niet verkrijgbaar. De accu kan vanzelfsprekend steeds weer opgeladen worden, dus dat is geen probleem. Wel is het noodzakelijk, wanneer de accu een tijd op non-actief staat, hem een keer per maand een paar uur op de lader aan te sluiten zodat hij niet vroegtijdig in de WAO belandt. Zorg er in elk geval voor dat de spanning niet onder de 4 volt zakt, ander bestaat de kans dat de platen gaan sulfateren. Een negatieve roosterspannings-batterij tenslotte, kunnen we maken uit 1,5 V penlight cellen. Hiervan worden er zoveel in serie geschakeld als men nodig heeft. Hier kan men om de 1,5 V een aftakking maken. Zoals bekend behoeft een NRS batterij geen stroom te leveren. Hij gaat dus erg lang mee. Wat de praktische uitvoering betreft kan men bv een oude anodebatterij aan de onderkant openen, de inhoud eruit nemen, de reeks 9 volt batterijtjes en de zekering erin onderbrengen en een uitneembare bodem maken, zodat de inhoud toegankelijk blijft. De batterijtjes kunnen in elkaar geklikt worden, dus solderen is hierbij niet nodig. Op de plaatsen waar men een aftakking wenst wordt een stukje montagesnoer van 0,2 mm, waarvan ca 1 cm blank gemaakt is, tussen de polen geklemd. De eindaansluitingen, dus de min en de hoogste plus, kunnen worden gemaakt van het plaatje met klik aansluitingen van een oud 9V-batterijtje. Aan de onderzijde van elke aansluiting wordt een stukje montagesnoer gesoldeerd en vervolgens wordt het plaatje doorgeknipt. Voor de accu kan bv een houten kistje gemaakt worden en voor de NRS-batterij een doosje van stevig karton of prespaan. Enfin, met wat fantasie is er best iets moois van te maken.

Herm Willems author & Hans Hilberink PE1MMK - 15-03-1997.

Eerder gepubliceerd in: het Radio Historisch Tijdschrift, december 1993.